Nowotwór złośliwy, zwany czarniakiem skóry, odpowiada za 3/4 zgonów związanych z rakowymi zmianami powłoki skórnej. Statystyka ta jest o tyle zatrważająca, gdyż diagnostyka czerniaka jest stosunkowo prosta i bezbolesna. Dermatoskopia, czyli badanie służące wykryciu wczesnych zmian nowotworowych na skórze, jest niedroga oraz wysoce skuteczna. Jak interpretować uzyskane wyniki badań? Które wskaźniki powinny nas zaniepokoić?
Czerniak skóry a dermatoskopia. Jak to wygląda?
Nowotwór złośliwy zwany czerniakiem jest, krótko mówiąc, patologiczną zmianą wywodzącą się z komórek zwanych melanocytami. Wytwarzają one pigment, melaninę, która zmienia kolor skóry w momencie, gdy jesteśmy narażeni na nadmierne nasłonecznienie, w szczególności na promienie UV.
Komórki czerniaka często pojawiają się w obrębie zmian barwnikowych, zwanych potocznie pieprzykami. Badanie dermatoskopowe polega na ocenie, czy zmiany te mogą mieć charakter złośliwy, czy też nie. Oceny dokonuje się z użyciem dermatoskopu, czyli lupy zaopatrzonej w źródło światła o właściwościach wnikających w głębsze struktury skóry. Dermatoskopii nie towarzyszy ból. Jest ona całkowicie nieinwazyjna.
Interpretacja wyników badania dermatoskopowego.
Dermatoskop powiększa obraz badanego obszaru od 10 do 20 razy. Dzięki temu skuteczność badania, względem diagnostyki przy pomocy samego oka, wzrasta o kilkadziesiąt procent (nawet do 95).Badanie dermatoskopowe w pierwszej kolejności ma za zadanie określić czy zmiana skórna ma charakter melanocytowy czy niemelanocytowy. Gdy lekarz ma to już za sobą, skupia się na określeniu, jaki stopień złośliwości może mieć badana zmiana: łagodna, podejrzliwa, złośliwa. Aby to określić ocenia czy obserwowana zmiana posiada podejrzane struktury takie jak siatka barwnikowa, ciałka skupione, pseudo siatka oraz smugi gałązkowate. Jeśli te zostaną wykluczone, ocenia się czy w zmianie obecna jest homogenne stalowoniebieskie zabarwienie. Dalej następuje dalsza diagnostyka, wykluczająca inne typy raka oraz zmiany niezłośliwe.
Skala ABCD. Ocena badania dermatoskopowego.
Gdy zmiana zostanie już dokładnie przebadana, a dermatoskop spełni już swoje zadanie, lekarz przystępuje do ostatecznej oceny. Najczęściej wykorzystywanym algorytmem oceny jest skala ABCD. Reguła ta opiera się na analizie 4 głównych kryteriów dermatoskopowych, kolejno: A – asymetria, B– granica, C – kolor, D –struktury różnicujące.
